مقايسه تطبيقى شكل گيرى و تكوين فضاهاى عمومى در شهرهاى حومه اى جنوب تهران (مطالعه موردى: ورامين، قرچک، اسلام شهر)

گزارش خطا
نویسنده : محسن حبیبی، نويد پورمحمدرضا، جواد عرفانى، سارا حميده
محل انتشار : نشریه صفه 56
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
زبان : فارسی
دوره : 22
شماره : 56
زمان انتشار : بهار 1391

شناخت شيوه هاى زندگى انسان شهرى يا انسان در شهر، موضوعى است كه در دهه هاى اخير بدان توجه شده و پژوهش هاى انجام گرفته فارغ از خاستگاه فكرى و ايدئولوژيكى خود، به واكاوى و جستجو در اين مفهوم و بازتوليد مفاهيم و انگاره هاى مرتبط با آن پرداخته اند. در اين ميان آن چه بيش وكم بر آن توافق شده، تبلور جلوه هاى مدنى حيات انسان در فضاى عمومى است. و بدين سبب حيات شهرى در گروى وجود و رونق فضاهاى عمومى معنا مى يابد و كيفيت اين فضاها به عنوان معيار كيفيت زندگى شهرى به طور به عنوان معيار تكوين مفهوم « خودانگيخته » عام و در شهرهاى شهر به طور خاص، مد نظر قرار گرفته است. اين نوشتار سعى بر آن دارد تا با شناسايى و مقايسة تطبيقى فضاهاى عمومى در سه شهر ورامين، قرچك، و اسلامشهر، در گام نخست مفاهيم عام فضا يا « فلسفة سياسى اجتماعى » عرصة عمومى را بر مبناى دو رويكرد به گونه اى موجز واكاوى كند و « برنامه ريزى و طراحى شهرى » و در گام بعدى با عطف به ويژگى هاى عيان و مستتر در نمونه هاى پژوهش شده، انگارة فضاى عمومى را در چهارچوب سه گونة اصلى و يك گونة فرعى بررسى و تحليل كند. تحليل كلى يافته هاى پژوهش بر مبناى شباهت ها و تفاوت هاى فضاى عمومى در اين سه شهر در قالب سه معيار كالبدى، عملكردى، و اجتماعى نشان از آن دارند كه در هر سه شهر گونه هاى بسيار شاخص و متفاوتى از فضاهاى شهرى و عرصه هاى عمومى تكوين يافته كه ويژگى هاى آنان در ارتباط با علل و نحوة شكل گيرى سه شهر بسيار معنادار است؛ ورامين شكل دهندة مراجع ذهنى پرقدرت و فضاهاى عمومى باهويت و معنادار، قرچك در آغاز پويشى براى به دست آوردن هويت شهرى و فضاهاى مرتبط با آن، و اسلام شهر به سرعت در حال توليد فضاهاى شهرى و مراجع نمود جلوه هاى حيات مدنى است.

(6.3 مگابایت) دانلود مقاله  

مشخصات مقاله

مراجع :

آبراهاميان، يرواند. ايران بين دو انقلاب. ترجمة احمد گل محمدى و ديگران.تهران: نشر نى، 1383.

امينى، محمد و همايون رضوان. تاريخ اجتماعى ورامين از ابتدا تا عصر پهلوى. ورامين: انتشارات علمى فرهنگى صاحب الزمان(عج)، 1380.

پارسى، حميدرضا. شناخت محتواى فضاى شهرى در هنرهاى زيبا .ش 11 (تابستان 1381 )، ص41-49.

تاجيك، عليرضا و سيده زهرا عطرى. آثار تاريخى ورامين باستان. قم:مهرالمؤمنين، 1386.

حبيبى، سيدمحسن. « اسلامشهر: يك مجموعة زيستى كامل يا يك مجموعة تركيبى ». در گفت وگو، ش 1 (پاييز 1372 )، ص 62-85.

------------. « نقش و جايگاه مجموعه هاى زيستى پيرامون شهرهاى بزرگ در نظام اسكان كشور، نمونة مطالعاتى: اسلامشهر»، در هفت شهر،

ش 8، (تابستان 1381)، ص 25-35.

------------. از شار تا شهر. تهران: دانشگاه تهران، 1383.

------------. « جامعه مدنى و حيات شهرى»، در هنرهاى زيبا، ش 7 ، (تابستان 1379)، ص21-32.

------------. « فضاى شهرى، حيات واقعه اى و خاطره هاى جمعى»، در صفه ش 28 ، (بهار و تابستان 1378 )، ص 16-21.

------------. « فضاى شهرى: برخوردى نظريه اى»، در صفه، ش 33 ، (پاييز و زمستان 1380)، ص5-13.

------------. شرح جريان هاى فكرى معمارى و شهرسازى در ايران معاصر.تهران: دفتر پژوهش هاى فرهنگى، 1385.

حبيبى، سيدمحسن و برنارد هوركاد. اطلس كلانشهر تهران. تهران: شركت پردازش و برنامه ريزى شهرى، 1384.

ديولافوا، مادام ژان. ايران، كلده و شوش. ترجمة علي محمد فرهوشى. تهران: دانشگاه تهران، 1371.

رهنمايى، محمدتقى. « گسترش تهران و دگرگونى روستاهاى آن». تهران پايتخت دويست ساله. گردآورندگان شهريار عدل و برنار اوركاد. تهران: سازمان مشاور فنى و مهندسى شهر تهران، انجمن ايرانشناسى فرانسه، 1375.

سالنامه آمارى. تهران: مركز آمار ايران، 1385

صفى نژاد، جواد. مونوگرافى ده طال بآباد. تهران: موسسة مطالعات و تحقيقات اجتماعىِ دانشگاه تهران، 1345.

كاتوزيان، محمد على همايون. اقتصاد سياسى ايران. ترجمة محمد رضا نفيسى و كامبيز عزيزى. تهران: نشرمركز، 1384.

مدنى پور، على.« فضاهاى عمومى و خصوصى شهر». ترجمة بابك محقق. در انديشه ايرانشهر، ش 3 ، (بهار 1384 ) ، ص 26-36.

------------. تهران ظهور يك كلانشهر. ترجمة حميد زرآزوند. تهران: شركت پردازش و برنامه ريزى شهرى، 1381.

همتى، محسن. كتاب اسلامشهر: اولين بانك اطلاعات شهرى اسلامشهر. تهران: توانا، 1384.

هوركاد، برنارد. تهران البرز. ترجمة دكتر سيروس سهامى. مشهد: انتشارات محقق و انتشارات ترانه، 1388.

Banerjee, T. "The future of public space: Beyond invented streets and reinvented places". Journal of American Planning Association, 67 (1), 2001, pp. 9-24.

Cybriwsky, R. “Changing patterns of urban public space - Observations and assessments from the Tokyo and New York metropolitan areas”. Cities, Volume 16, Number 4, August, 1999, pp. 223-231.

Goodsell, Ch. T. “The Concept of Public Space and It`s Democratic Manifestations”. The American Review of Public Administration, no. 33, 2003, pp. 361-383.

Eriksen, E. O. “An Emerging European Public Sphere”. European Journal of Social Theory, 8 (3), 2005, pp. 341-363.

Malone, K. “Street Life: Culture and Competing Uses of Public Space”. Environment and Urbanization, no. 14, 2002, pp. 157-168.

Pasaogullari, N. “Measuring Accessibility and Utilization of Public Spaces in Famagusta”. Cities, vol. 21, no. 3, 2004, pp. 225-232.

Talen, E. “Measuring the Public Realm: A Preliminary Assessment of the Link Between Public Space and Sense of Community”. Journal of Architecture and Planning Research, no. 17:4, 2000, pp. 344-360.

Thompson, C. W. “Urban open space in the 21st century”. Landscape and Urban Planning, no. 60, 2002, pp. 59-72.

Williams, R. J. “Modernist Civic Space and the Case of Brasilia”. Journal of Urban History, no. 32, 2005, pp. 120-137.

مسابقات

جوایز

نشریات

منابع اینترنتی :

http://sofeh.sbu.ac.ir/